Kategori: Deneme

Sevgili Enver Gökçe Dostları, Sevgili Şiirseverler, Değerli Konuklar!

Sizleri, uzaklardan, Almanya’nın Duisburg Kentinden sevgiyle selamlıyor, şiir sıcağı ile kucaklıyorum. Hoş geldiniz, onur verdiniz! Eşimin sağlık sorunları nedeniyle ödül törenine katılamadığım için çok üzgünüm. Beni bağışlamanızı dilerim.

Ta gençliğimde, duruşlarıyla, yazdıklarıyla ve insanlıklarıyla beni derinden etkileyen, dünyaya bakışımı biçimlendiren değerli şair ve yazarlardan biri olan Enver Gökçe’nin adını taşıyan bu ödül, benim için büyük bir onurdur. Beni bu değerli ödüle layık gören seçici kurul üyelerine, ödül fikrine öncülük eden sevgili Yalçın Duman’a içtenlikle teşekkür ediyor; ödülün yaşama geçirilmesinde emeği geçen ve yakınlarda yitirdiğimiz İbram Erdem’i de şükran ve saygıyla anıyorum.

Bir kısmı bugün aranızda olan değerli şair ve araştırmacılar tarafından şiirimizin yüz akı, örnek insan Enver Gökçe’nin yaşamı, mücadelesi ve şiiri için neredeyse her şey söylenmiş, yazılmıştır. Ben bunları tekrarlamak yerine, Enver Gökçe’nin benim için taşıdığı değeri ve önemi kısaca anlatmaya çalışacağım:

• Enver Gökçe, dokuz yaşında ailesi ile köyden Ankara’ya göç etmiş, benim ailem de 1956’da ben altı yaşımda iken Ankara’ya göç etti.
• O, daha üniversiteye başlamadan solcu olmuş ben de
• O, kendi döneminin gençlik hareketine katılmış ben de
• O, tutuklanmış, işkence görmüş, hapislerde yatmış, onun kadar ağır ve uzun olmasa da bende tutuklandım, işkence gördüm ve hapis yattım.
• O, ilk ciddi şiirlerini yazmaya hapishane de başlamış, ben de
• O, hapis sonrası zorunlu sürgünler yaşamış, ben silah altına alınıp Kıbrıs’a gönderildim.
• O, işsizlikten, çaresizlikten köyüne dönmüş, bana Almanya yolu görünmüş.
• O, yaşamı boyunca, toplumcu, siyasi, edebi mücadelesini sürdürmüş, dernek kurmuş, dergi çıkarmış, toplumcu gerçekçi şiirler yazmış, ben de
• O, Fransızcadan şiir çevirileri yapmış ben Almancadan.

Yaşantımızdaki bu benzerliklerin benim yazın ve şiir çalışmalarıma yansımasından daha doğal ve diyalektik bir durum söz konusu olamazdı. Bu bağlamda ödül gerekçesinde de dile getirildiği gibi şiirlerimde kullandığım imgelerin Enver Gökçe’nin şiirine yönelik, benzerlikler olması çok şaşırtıcı değildir. Bu benim Enver Göçe ile örtüşen dünya görüşümün, sanat anlayışımın bir sonucu olduğu kadar, bilinçli bir tercihin sonucudur.

Benim dilini, kültürünü, insanını tanımadığım bir ülke olan Almanya’da 1978’de her şeye sıfırdan başlayarak yeni bir hayat kurmak, tahsilini yapmadığım öğretmenlik mesleğini hakkını vererek, en iyi şekilde harcadığım emek, Türkiyeli göçmen öğrencilerin eğitim sorunları için verdiğim sendikal mücadele, bana edebiyat çalışmaları için pek fazla zaman bırakmadı. Emekli oluncaya değin çok yazan ve yayımlayan biri olamadım. Bu nedenle kendimi “şair” ya da “yazar” olarak tanıtmaktan biraz sakınır, çekinirim. Ben kendimi daha çok bir “kültür ve edebiyat insanı” olarak görürüm. Bu bağlamda, ödülün son şiir kitabım “Gün Gelir” yanında, toplumcu gerçekçi sanat anlayışımın ve Almanya’daki kültürel, edebi çalışmalarımın dikkate alınarak verilmiş olması benim ödülle olan bağımı duygusal olarak da pekiştirmiştir.

Enver Gökçe Toplumcu Gerçekçi Şiir Ödülü benim, 2016 yılında, Almanya’nın Duisburg Kenti tarafından verilen “Fakir Baykurt Kültür Ödülü”le birlikte aldığım ikinci değerli ödüldür. İlki 65, ikincisi 70 yaşımda bana layık görülen bu ödüller benim için gençliğimden beri yürüdüğüm yolun, sürdürdüğüm mücadelenin, verdiğim emeklerin, yazdığım öykü ve şiirlerin bir anlamı ve değeri olduğunu gösteren, onaylayan çok değerli kanıtlardır.

Enver Gökçe ödülü, bana aynı zamanda günümüz dünyasında Enver Gökçe’nin adını yaşatmanın, genç şair ve eylemciler onun şiiri ile tanıştırmanın ve şiir anlayışını daha ileriye taşımanın ne derece önemli olduğunu, bir kez daha anımsatmıştır. Bunun için elimden gelen gayreti göstereceğimden emin olabilirsiniz.

Edebiyata çağlar buyunca farklı anlamlar, amaçlar ve işlevler yüklenmiştir. Kimi zaman öğretici yanı, kimi zaman edebi yanı, kimi zaman siyasi yanı öne çıkmıştır. Ancak kalıcı olan edebiyat, haktan, haktan, iyiden, güzelden, kardeşlik ve barıştan yana olan, toplumcu gerçekçi edebiyat olmuştur. Bu bağlamda Enver Gökçe adı ve şiirleri sizlerin katkılarıyla yaşamayı, belleklerde ve gönüllerde kalmayı sürdürecektir.

Bu duygu ve düşüncelerle, Enver Gökçe’nin değerli anısı ve mücadelesi önünde saygıyla eğiliyor, onun adına düzenlenmiş bu ödülü layık gören seçi kurul üyelerine, törene katılan tüm değerli konuklara gönülden teşekkür ediyorum.

Dostlukla, umutla ve şiirler kamanız dileğiyle saygılar, sevgiler, selamlar…

Duisburg, 18 Kasım 2021, Mevlüt Asar

Ayvalık

Türkiye nin sorunları gibi Ayvalık ın sorunları da hiç bitmiyor. Ve sorun yine Türkiye nin sorunlarında olduğu gibi çok katmanlı. Sorunlar bağlamında öne çıkan en yakıcı soru: Ayvalık’ı Ayvalık yapan değerlerin nasıl korunacağı. Bunun başında ise tarihi mimari doku ile doğal yapının ve zenginliğin nasıl korunacağı, geliyor. İkinci soru ise ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmelerin dayattığı “değişim” ve “dönüşüm”e nasıl karşı durulacağı. Yani Ayvalık’ta geleceğine ilişkin vizyonun ne olması gerektiği.

Son günlerde şehir merkezindeki , “Tosçular Çarşısı”na ve Migros’a komşu en son “halk kahvesi”nin de yabancı menşeli bir “Caffe House”e yenik düşmesi üzerine AKP ilçe başkanı Ali Gür’ün “itirazı” ve değerli dostum Ali Akdamar’ın bu itiraza verdiği yanıtla başlayan tartışma “Ayvalık Sorunu”nu yeniden gündeme getirdi. Tartışmaya katılanlar iki kutba ayrıldı. “Yenileşme”den yana olanlar, “yenileşe”meye (dışarıdan müdahale’ye) karşı olanlar. Akp ilçe başkanı, dışarıdan gelenlerin yön verdiiği gelişmeyi “ayvalık’ka müdahele” olarak yorumluyor ve müdahalelere “Yerli Ayvalıklılar”ın karşı olduğunu söylüyor.

Tartışmanın bir tarafı gibi görünen “Yerli Ayvalıklılar” kavramının bizzat kendisi tartışmaya açık, gerçekle örtüşmeyen bir kavram. Çünkü aslında Ayvalık’ın yerlisi yok. Ayvalık etnik olarak “mübadele” ile gelenler, Boşnak iskanı ile buraya yerleştirilenler ve sonradan buraya göç edene / ettirilen bir nüfustan oluşturuyor.

Bu üç farklı grup birbirini, hemşeri olarak değil, “parsadan pay kapmaya çalışan rakipler” olarak görüyor. Kendilerini “yerli olarak” tanımlayan “mübadiller”in, Ayvalık’ın bir turizm merkezi olmaya, değer kazanmaya başladığı son yıllara kadar Ayvalık’ı çok sevdiklerini ya da sahiplendiklerini söylemek çok zor. Şayet öyle olsaydı bugün Eski-Ayvalık bir harabeye dönmüş olmazdı…

“Yerli Ayvalıklar”ın çoğu ile Bir Zamanların Amerikası’ndaki “altına hücüm” devrini anımsatan bir hızla, İstanbul, İzmir, Bursa’dan Ayvalıka hücüm eden sermaye sahibi “Yeni Ayvalıklılar” ise her şeye “rant” ve “kazanç” açısından bakıyorlar. Az emek ve yatırım ile ne kazanır, ne kadar kazanırlarsa onu kar sayıyorlar.

Buna karşılık, ta 50’li yıllardan beri Ayvalık’a özel bir ilgi duyan, seven ve emekli olduktan sonra buraya yerleşen, göç eden okumuş-yazmış, aydın, sanatçı kesimi ise daha farklı bir Ayvalık vizyonuna sahip. Bir de buna her tatil sezonunda sayıları yüzbinleri bulan ve tek derdi rakı-balık-deniz-güneş ve eğlence olan yazlıkçıları / tatilcilerin “Ayvalık Düşü” kanayan yaralara tuz biber ekiyor.

Bu içinden çıkılmaz durumun ortaya çıkardığı sonuç ise: keşmekeş, vurdum duymazlık, sahipsizlik ve her gün biraz daha içinden çıkılmaz hale gelen yaşamsal sorunlar: Çevre kirliliği, gürültü kirliliği, trafik felaketi, betonlaşma, çirkinleşme ve giderek yok olma…

Haziran 2021

Mevlüt Asar